puòg Sant Lop

Cada annada, lo mond dels vilatges a l'entorn del puòg Sant Lop montavan a la cima lo dètz-e-nòu de març, jorn de la San Josèp. Èra lo grand jorn de l'annada e una tradicion. Cadun avia sa tòca, se passejar, faire un bon repais, o faire devocion. Mas per totis èra una festa.
Lo dètz-e-uèch dins la serada, sentissia bon lo polet rostit, las salssissas grasilhadas, cadun preparava sa saqueta per l'endeman, sens oblidar lo vin.
Lo dètz-e-nòu de matin, tot lo monde èra al rendètz-vos, joves et vièlhs, e la montada començava. De cada vilatge a l'entorn del puòg, la marcha se perseguissiá fins a la Croseta, crosada dels camins de Sant Mateu, de Sant Joan, e de Cazavielha.
A la Crozeta i avia une crotz, primièra estacion del camin de Crotz. Los pelegrins los pus fervent recitavan lo camin de Crotz fins a la granda crotz clavada a la cima. Per los estajants dels vilatges del puòg Sant Lop, aquela crotz èra lor torre Eiffel, lor estatua de la Libertat, lor Crist de Rio, èra lo centre del país.
Un còp ailamont, i avia la messa. Pas dins la capèla, perque i avia tròp de monde. Se ditz que la messa èra celebrada sus un peira consacrada que pesava catòrze kilos, montada dempuèi la Croseta per una sola femna que voliá pas èstre ajudada.
Los non-praticants anavam cercar d'espargues:
« Justin, vas a la messa? »
« Non, vau amassar d'espargues, remplis mai lo ventre... »
Aprèp la messa, la costuma èra de prendre lo repais entre estajants d'un meteis vilatge. Quora lo vent bufava del nòrd, los òmes escampavan lors capèls dins lo precipici. Lo capèl pres dins un revolum, s'envolava e tornava...mai pas totjorn...alara adiu lo capèl...
I avia una autra costuma, aquela del clavèl... Las filhas que se volian maridar dins l'annada, tocavan lo clavèl de coire clavat a la cima, e prononçavan:

« Bon, Sant Lop

vòli un espos

brave coma Sant Josèp

Santa Maria

l'aimarai

tota ma vida. »

Ara, la tradicion a desparèissuda e lo darrier romavatge data de mil nòu cent sesenta dos.


Vau pas dire un còp de mai que tot se fot lo camp, perque n'i a que van deprimir...

Adieu e al còp que ven e bona santat amb un còp de rosat... 

Mont Ventùri o Puòg Sant Lop

Qual es? Paradis dels caminaires, escalaires, amoroses de la natura, es l'element màger del païsatge. Ten una fàcia abrupte, e una autra que s'abaissa en platèu vèrs la plana. Diferents itineraris permeton d'accedir a un priorat, tòca de romavatge, e a un crotz. De la cima se pòt veire un polit panorama. Una rota permet de far lo torn e de visitar los vilatges dominats per lo mont. Es una descripcion de mont que legiguèri dins dos oficis de torisme, un dins Erau, le segond dins Bocas del Ròse. Mai un es mai conegut que l'autre perque foguèt pintat per Pau Cezanne (1839-1906 Ais en Provença). Per èstre tant conegut coma lo Mont Ventùri se cal trobar un novèl Cezanne pel Puòg Sant Lop. Son pas tan coneguts que Cezanne mai trobarètz d'artistas que pintèron lo Puòg Sant Lop sul siti http://www.loupic.com/+-Peinture-+.html Adieu e al còp que ven!

lei jamai oblidar

Cada annada, lo 11 de novembre es un jorn particular. Jorn de jòia o jorn de tristessa, degun sap pas. Mai es un jorn ont se cal rapelar que 1,3 milion de joves franceses  moriguèron per la libertat. Èra un temps ont la vida d'un òme comptava pas gaire per la majoritat dels caps militars. La setmana passada anèri a Grassa dins Aups Maritimas. Passèri dabans lo monument als mòrts de la comuna. Aquel monument es força realista, fa sortir la laidor de la guèrra e obliga lo passant a soscar.  Sul monument es marcat: "lei jamai oblidar". Fins aquel jorn aviái pas jamais vist un epitafi en nòstra lenga e qu'obliga finalament a soscar de dos biaises. Passant, oblides pas los mòrts e ...la lenga tieuna!

las vendémias

 L'autre jorn anèri saludar mon oncle d'Ovelhan, nascut en 1927, que visquèt dins una familha ont se parlèt solament « patés » amb los ainats, es atal que sonavan los vièlhs. Charrèrem de las vendémias amb força melanconiá perque aquela generacion coneguèt una revolucion dins lo trabalh de la vinha e subretot dins los mejans de faire la vendémia, la maquina tuèt totas las tradicions. Per aquò, l'oncle faguèt aquel poèma:

« Las vendémias, vesètz es coma la colica

un missant moment a passar

mon papeta sabètz aviá bona replica

e es venguda l'epòca de plan se'n assegurar.

Totis los grands poètas contèron a lor faiçon...

un poèta, un artista es aquí per cantar

es pas aquí subretot per faire la leiçon

son cap es plan de sòmis e se pòt pas acaptar.

Lo torn de ren, lo genolh que fa mal

lo còp de secator o lo còp de serpeta

a pas jamai viscut aquò es plan fatal

ni mai la quichada amb la camba regda.

Ieu oblidarai pas lo temps de las vendémias

e la preparacion d'aquel grand jorn de l'an

quand lo cèl se levava al dessús de las trelhas

e que de la culhida, la cooperativa aviá balhat lo ban.

Lo bruch del martèl que torna sarrar los cercles

las semals que s'estancan e que forman un temple

lo vilatge que viu, s'enflama et que s'apassiona

los colars dels cavals que tindan e campanejan

lo botelh plan banhat que garda l'aiga fresca

lo matin de bona ora la còla totjorn prèsta

lo tròp plen de la raca que fa marcar lo pas

ara de poesia ne vei pas cap de traça

de la jòia e des cants ne vesèm pas cap de raça

es lo bruch dels motors que se pòt escotar

la vida es faita atal, cal pas repotegar...

mai al mes de setembre i podèm pas pus téner

e se la fin del mond veniá a arribar

qu'espere un moment e que nos daisse vendemiar! »